17 godzin temu
Przeniesienie ludzkiego umysłu do komputera jest teoretycznie możliwe, a na pewno szalenie interesujące, ale naukowcy wskazują na dwa ogromne wyzwania: pełne odwzorowanie mózgu i realistyczną symulację bodźców zmysłowych.
Czy ludzka świadomość może kiedyś zostać przeniesiona do komputera? Takie pytanie zadał ostatnio 15-latek w ramach cyklu popularnonaukowego cyklu Curious Kids. Odpowiedzi na łamach serwisu The Conversation udzielił kognitywista Dobromir Rahnev, który podkreślił, iż tzw. „mind uploading” – czyli transfer całej świadomości, wspomnień i osobowości do cyfrowego systemu – jest w teorii możliwy, ale praktyczna realizacja tej idei to kwestia bardzo odległej przyszłości.
Największym wyzwaniem jest pełne odwzorowanie ludzkiego mózgu, który składa się z 86 miliardów neuronów i bilionów połączeń. Naukowcom udało się dotąd szczegółowo zmapować jedynie mózg muszki owocowej (140 tysięcy neuronów). Drugą barierą jest konieczność zasymulowania wszystkich bodźców zmysłowych, które zapewniają stabilność psychiczną. Brak realistycznych doznań – takich jak oddech, bicie serca czy zapachy – mógłby prowadzić do psychicznego załamania cyfrowej świadomości.
Choć koncepcja cyfrowej nieśmiertelności fascynuje futurologów takich jak Ray Kurzweil czy Dmitrij Itskov, którzy przewidują jej realizację już w 2045 roku, Rahnev ocenia te prognozy jako nierealne. Jego zdaniem przeniesienie umysłu do maszyny może być możliwe dopiero za 100–200 lat, jeżeli w ogóle.
W społeczności naukowej i internetowej pomysł budzi skrajne emocje. Wielu komentujących wskazuje, iż „mind uploading” to raczej stworzenie kopii niż prawdziwe przeniesienie tożsamości. Inni podkreślają, iż sama natura świadomości wciąż pozostaje zagadką. Mimo to nie brakuje osób, które deklarują, iż chętnie poddałyby się takiemu eksperymentowi, licząc na cyfrową wieczność.
Motyw mind uploadingu, czyli przenoszenia świadomości do cyfrowej formy, jest póki co jednym z najbardziej fascynujących i niepokojących tematów współczesnej popkultury. Wśród najgłośniejszych filmów i seriali, które eksplorują ten wątek, warto wymienić „Transcendencję”, gdzie naukowiec po śmierci zostaje odtworzony jako superinteligentna AI, oraz serial „Upload”, w którym po śmierci można „zamieszkać” w cyfrowym raju – o ile stać cię na opłacenie serwera. W grach komputerowych szczególne miejsce zajmuje „SOMA”, survival horror, w którym bohater odkrywa, iż jego świadomość została skopiowana do maszyny, a cała fabuła krąży wokół pytań o tożsamość, człowieczeństwo i etykę kopiowania umysłu.
W literaturze science fiction temat ten pojawia się w takich klasykach jak „Ubik” Philipa K. Dicka czy „Miasto i gwiazdy” Arthura C. Clarke’a, gdzie ludzka osobowość może być przechowywana i odtwarzana w nowych ciałach lub cyfrowych światach. Szczególnie mocno motyw mind uploading eksploruje powieść „Altered Carbon” Richarda Morgana, w której świadomość można kopiować na specjalne nośniki i przenosić między ciałami, co całkowicie zmienia społeczne i moralne reguły gry. Na podstawie tej powieści nakręcono zresztą serial, w Polsce znany jako Modyfikowany Węgiel.
