Kupiłeś gotowy komputer lub właśnie ulepszyłeś dotychczasowy? Zanim zaczniesz grać i testować swój sprzęt, zatrzymaj się na chwilę i sprawdź jedno najważniejsze ustawienie pamięci RAM. Możesz zwiększyć liczbę klatek na sekundę w grach – całkowicie za darmo. Więcej klatek w grach za zero złotych poprzez zmianę prostych ustawień Intel XMP lub AMD EXPO brzmi kusząco, prawda?
Domyślne ustawienia RAM to zmarnowany potencjał. Więcej FPS w grach jest na wyciągnięcie ręki
Pamięci XPG Lancer Neon DDR5 to bardzo wydajne kości o parametrach 8000 MT/s, opóźnieniach CL38 i napięciu 1,45 V. Niedawno trafiły do naszej redakcji. Ich instalacja jest banalna – montujesz w płycie głównej, uruchamiasz komputer i gotowe. Problem w tym, iż bez aktywacji profilu XMP lub EXPO w UEFI, te kości działają z dużo niższą częstotliwością. W przypadku mojego komputera było to 4400 MT/s, czyli na poziomie ustawień JEDEC. To grubo poniżej ich możliwości.

Czym są profile XMP i EXPO?
XMP (Extreme Memory Profile) to technologia opracowana przez Intela, która umożliwia automatyczne przetaktowanie pamięci RAM ponad standard JEDEC. Działa bez konieczności manualnego ustawiania parametrów w BIOSie. EXPO (Extended Profiles for Overclocking) to odpowiednik XMP od AMD, zaprojektowany z myślą o platformach Ryzen z obsługą DDR5.
Po aktywacji profilu XMP/EXPO w UEFI płyty głównej, komputer ustawia wyższe taktowanie pamięci RAM. Często podnosi napięcie oraz dobiera bardziej agresywne opóźnienia, zgodne z certyfikatem producenta pamięci.
Jak włączyć profil XMP/EXPO?
- Uruchom komputer i wejdź do UEFI (zwykle klawisz Delete lub F2 podczas startu).
- Znajdź opcję XMP (dla Intela) lub EXPO (dla AMD) – może być w zakładce „AI Tweaker”, „OC” lub „Extreme Tweaker” (nazwa zależy od producenta płyty).
- Wybierz profil – zwykle jest dostępny XMP Profile 1 lub Profile 2.
- Zapisz ustawienia i uruchom ponownie komputer.

To wszystko – Twój komputer dostał właśnie zupełnie darmowy zastrzyk wydajności!
Więcej klatek na sekundę w grach, czyli ile konkretnie?
Różnie. Od marginalnej po odczuwalną. W grach takich jak Counter-Strike 2, Valorant czy Starfield, zmiana częstotliwości działania pamięci może dać odczuwalny wzrost wydajności. Jest to szczególnie prawdziwe przy procesorach, które skalują się wraz z szybką pamięcią.
Według testów serwisów takich jak TechPowerUp, Tom’s Hardware, czy AnandTech, różnica między pamięcią DDR5-5600 a 7200-8000 MT/s potrafi wynosić nawet:
- +10-20% FPS w grach e-sportowych (np. CS2, Fortnite, Apex Legends),
- +5-10% w bardziej złożonych tytułach AAA,
Ponadto zwiększenie taktowania i zmniejszenie opóźnień pamięci może przełożyć się na szybsze ładowanie map. Dodatkowo można odczuć mniejsze mikroprzycięcia dzięki lepszej przepustowości pamięci.

W moim przypadku – używając XPG Lancer Neon DDR5 – przełączenie z domyślnych ustawień na profil XMP 8000 MT/s sprawiło, iż liczba 400 średnich kl./s. w Counter-Strike 2 wzrosła do poziomu około 420 FPS kl./s. I to bez overclockingu procesora lub karty graficznej.
Czy są jakieś zagrożenia?
Nie – XMP/EXPO to fabryczne profile zatwierdzone przez producenta pamięci. jeżeli płyta główna je obsługuje, nie ma ryzyka uszkodzenia podzespołów. Co najwyżej – jeżeli płyta nie radzi sobie z wysokim taktowaniem – komputer może się nie uruchomić i wrócić do ustawień domyślnych.
Włączając XMP lub EXPO zyskujesz więcej FPS w grach. Zyskasz także lepszą responsywność systemu i poprawiasz stosunek ceny kości pamięci do ich wydajności. W ten sposób faktycznie wykorzystujesz to, za co zapłaciłeś.
Warto więc, abyś sprawdził już teraz, czy Twój komputer wykorzystuje pełen potencjał pamięci RAM. W kilka minut możesz zwiększyć osiągi – zupełnie za darmo i bez żadnego ryzyka. Powodzenia.
Artykuł powstał we współpracy z XPG