3 tygodni temu
Polska firma Scanway, specjalizująca się w optycznych systemach obserwacyjnych, została wybrana przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) do opracowania innowacyjnego systemu przetwarzania danych z powierzchni Księżyca. Projekt jest realizowany w ramach międzynarodowej misji księżycowej planowanej na 2026 rok, prowadzonej we współpracy z amerykańską firmą Intuitive Machines, znaną m.in. z udziału w programie NASA Commercial Lunar Payload Services (CLPS).
To pierwsze tego typu komercyjne zamówienie dla polskiego sektora kosmicznego, a sam kontrakt z ESA jest wart 500 tys. euro i ma być realizowany do 2027 roku.
Nowy standard w europejskiej eksploracji Księżyca
Scanway opracuje zarówno instrument optyczny do mapowania powierzchni Księżyca, jak i kompleksowy system do analizy danych. Co istotne, będzie to pierwszy w Europie komercyjny system zdolny do przetwarzania zdjęć księżycowych – od surowych danych satelitarnych po gotowe mapy i obrazy gotowe do użytku naukowego lub eksploracyjnego. Dane będą pochodzić z instrumentu optycznego zamontowanego na sondzie Intuitive Machines, która zostanie wystrzelona na orbitę Księżyca w 2026 roku.
Współpraca z ESA oznacza, iż Europa po raz pierwszy uzyska dostęp do własnego, niezależnego źródła danych obrazowych z Księżyca, co może mieć najważniejsze znaczenie dla przyszłych misji załogowych i rozwoju stałej infrastruktury na Srebrnym Globie.
Technologia z przemysłu trafia w kosmos
System przetwarzania danych, który opracuje Scanway, będzie opierał się na technologii Hydra – dotychczas wykorzystywanej przez spółkę w przemyśle, m.in. do inspekcji jakości w produkcji. To właśnie zastosowanie rozwiązań z sektora Industry w sektorze Space stanowi unikalną kompetencję w skali europejskiej. Jak tłumaczą przedstawiciele firmy, ta synergia umożliwia budowanie zaawansowanych systemów, które analizują dane z tysięcy kilometrów kwadratowych powierzchni Księżyca i przetwarzają je w czasie rzeczywistym na potrzeby ESA, Intuitive Machines i innych partnerów.
Według prezesa Scanway, Jędrzeja Kowalewskiego, system będzie zdolny do pozyskiwania, przetwarzania, analizy i predykcji zdarzeń na podstawie zdjęć satelitarnych – co otwiera drogę do dalszej automatyzacji eksploracji kosmicznej.
Kontekst globalny: księżycowa gorączka danych
Zainteresowanie obrazowaniem Księżyca rośnie dynamicznie. w tej chwili NASA prowadzi misję Lunar Reconnaissance Orbiter, a koreańska agencja KARI realizuje projekt KPLO z kamerą ShadowCam. Jednak w porównaniu do setek satelitów obserwujących Ziemię, powierzchnia Księżyca przez cały czas pozostaje bardzo słabo zmapowana. To ma się niedługo zmienić.
Z danych Euroconsult wynika, iż do 2032 roku liczba misji eksploracyjnych wzrośnie ponad trzykrotnie – z 239 w 2023 roku do ponad 750 w ciągu dekady, przy czym około 31% z nich będzie dotyczyć właśnie Księżyca. Pojawi się także ogromne zapotrzebowanie na dane obrazowe – nie tylko do planowania lądowań i nawigacji, ale również do poszukiwania złóż surowców.
Scanway chce być jednym z głównych graczy w tym segmencie. Jak podkreśla CO spółki, Mikołaj Podgórski, zdjęcia z Księżyca są znacznie bardziej wartościowe niż te z orbity okołoziemskiej, co oznacza, iż firmy zdolne do ich przetwarzania mogą liczyć na lukratywne kontrakty w najbliższych latach.
Wrocławskie sukcesy na orbicie
Scanway to jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się firm w polskim sektorze kosmicznym. W 2024 roku dostarczyła największy w historii polski teleskop optyczny do satelity EagleEye oraz system kamer do inauguracyjnego lotu rakiety Ariane 6. Spółka realizuje też międzynarodowe kontrakty konstelacyjne – m.in. z Nara Space z Korei Południowej i Marble Imaging z Niemiec – o łącznej wartości kilkunastu milionów euro.
Kontrakt z ESA to nie tylko kolejne potwierdzenie wysokich kompetencji, ale także sygnał, iż polska myśl technologiczna coraz częściej znajduje uznanie na arenie międzynarodowej. CTO firmy Michał Zięba podkreśla, iż to właśnie dostęp do precyzyjnych zobrazowań powierzchni Księżyca będzie fundamentem rozwoju przyszłej infrastruktury księżycowej – zarówno dla NASA, jak i prywatnych firm.
