3 dni temu
Po burzliwym okresie zawieszenia i fali protestów, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłasza wielki powrót programu „Czyste Powietrze”. Już 9 grudnia rozpoczną się konsultacje społeczne, które mają wypracować nowe, bezpieczniejsze zasady przyznawania dotacji. Tymczasem dla powodzian uruchomiono specjalną pulę środków w wysokości 300 milionów złotych.
Fot. Warszawa w Pigułce
Program został tymczasowo wstrzymany w listopadzie po wykryciu poważnych nieprawidłowości. Podejrzane umowy opiewały na około 600 milionów złotych i dotyczyły 6 tysięcy wniosków o najwyższe dotacje, sięgające 136,2 tysięcy złotych. Ta sytuacja zmusiła NFOŚiGW do złożenia zawiadomienia do prokuratury i gruntownego przemyślenia zasad programu.
Nowa odsłona programu, planowana na 31 marca 2025 roku, wprowadzi szereg zabezpieczeń. Maksymalne dotacje będą przysługiwać tylko właścicielom budynków, którzy posiadają je od minimum trzech lat. Pojawią się też specjalni operatorzy pomagający beneficjentom przeprowadzić inwestycje zgodnie z wytycznymi, a wykonawcy będą musieli posiadać ubezpieczenie OC.
Tymczasem już 12 grudnia rusza specjalna edycja programu dla powodzian, gdzie złagodzono niektóre kryteria. Zniesiono próg dochodowy dla podstawowego poziomu dofinansowania, a pomoc może być łączona z zasiłkiem celowym dla powodzian, pod warunkiem nieprzekroczenia 100 procent kosztów przedsięwzięcia.
Eksperci środowiskowi podkreślają, iż przywrócenie programu jest najważniejsze dla walki ze smogiem w Polsce. Modernizacja systemów grzewczych i termomodernizacja budynków to podstawowe narzędzia w poprawie jakości powietrza, szczególnie w okresie grzewczym. Każde opóźnienie w realizacji programu przekłada się na zwiększoną emisję zanieczyszczeń.
Socjologowie zwracają uwagę na szerszy wymiar społeczny programu. Dla wielu rodzin dotacje z „Czystego Powietrza” to jedyna szansa na modernizację przestarzałych systemów grzewczych. Zawieszenie programu mogło szczególnie dotknąć najuboższych, którzy nie mają własnych środków na wymianę „kopciuchów”.
Ekonomiści wskazują na efekt mnożnikowy programu. Dotacje nie tylko poprawiają jakość powietrza, ale także stymulują lokalną gospodarkę, tworząc miejsca pracy w sektorze remontowo-budowlanym i wspierając rozwój technologii grzewczych przyjaznych środowisku.
Lekarze i eksperci zdrowia publicznego podkreślają wymierny wpływ programu na zdrowie Polaków. Szacuje się, iż zanieczyszczenie powietrza odpowiada za tysiące przedwczesnych zgonów rocznie. Każda zmodernizowana instalacja grzewcza to potencjalnie uratowane życia i zmniejszone wydatki na służbę zdrowia.
Samorządowcy z zadowoleniem przyjęli wiadomość o planowanym wznowieniu programu, ale zwracają uwagę na potrzebę lepszej koordynacji działań. Postulują utworzenie lokalnych punktów konsultacyjnych, które pomogłyby mieszkańcom w prawidłowym przygotowaniu wniosków i uniknięciu błędów formalnych.
