3 godzin temu
W Polsce rozpoczęła się największa w historii akcja weryfikacji systemów grzewczych w ramach walki o czystsze powietrze. Straż miejska, wyposażona w nowe uprawnienia od 2024 roku, prowadzi intensywne kontrole dotyczące rejestracji źródeł ogrzewania w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Kary za brak rejestracji mogą sięgać choćby 5 tysięcy złotych, co stanowi poważne obciążenie dla domowych budżetów.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Działania kontrolne obejmują nie tylko budynki mieszkalne, ale również obiekty użytkowe i przedsiębiorstwa. Funkcjonariusze szczegółowo weryfikują zgodność deklarowanych informacji ze stanem faktycznym, sprawdzając rodzaj wykorzystywanego paliwa oraz klasę emisyjną urządzeń grzewczych.
Społeczne skutki tej kampanii kontrolnej są wielowymiarowe. Z jednej strony, presja finansowa w postaci wysokich mandatów może prowadzić do szybszej modernizacji przestarzałych systemów grzewczych. Z drugiej jednak strony, dla wielu gospodarstw domowych konieczność wymiany pieca może stanowić zbyt duże obciążenie finansowe, szczególnie w obecnej sytuacji ekonomicznej.
Istnieje ryzyko, iż część mieszkańców, obawiając się kontroli i kar, może uciekać się do nielegalnych praktyk, takich jak fałszowanie dokumentacji lub ukrywanie rzeczywistego sposobu ogrzewania. To z kolei może prowadzić do pogorszenia jakości powietrza i zwiększenia zagrożenia dla zdrowia publicznego.
Szczególnie trudna może być sytuacja osób starszych i mniej zamożnych, dla których proces rejestracji online może stanowić barierę technologiczną. Choć istnieją alternatywne metody zgłoszenia, jak wizyta w urzędzie czy wysłanie formularza pocztą, samo dotarcie do odpowiednich informacji może być dla nich problematyczne.
System kontroli może również prowadzić do napięć społecznych między sąsiadami. Świadomość możliwości zgłoszenia nieprawidłowości może skutkować wzrostem liczby donosów, co może negatywnie wpływać na relacje w lokalnych społecznościach.
Pozytywnym aspektem jest edukacyjny wymiar kontroli. Funkcjonariusze nie tylko sprawdzają zgodność z przepisami, ale również informują mieszkańców o dostępnych programach wsparcia finansowego na modernizację systemów grzewczych, takich jak „Czyste Powietrze”.
Istotne jest również to, iż zebrane dane pozwalają na lepsze planowanie polityki środowiskowej i targetowanie programów wsparcia. Dzięki dokładnym informacjom o źródłach emisji, władze mogą skuteczniej walczyć z problemem smogu w najbardziej zagrożonych obszarach.
Sam system kontroli i kar nie rozwiąże problemu zanieczyszczenia powietrza. Konieczne jest zwiększenie dostępności programów wsparcia finansowego oraz edukacja społeczeństwa w zakresie wpływu wyborów grzewczych na zdrowie i środowisko.
Długoterminowe skutki tej akcji mogą być znaczące zarówno dla środowiska, jak i dla społeczeństwa. Sukces programu będzie zależał nie tylko od skuteczności kontroli, ale przede wszystkim od zdolności władz do zapewnienia realnego wsparcia w procesie transformacji energetycznej.
