Kapituła Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza ogłosiła nazwisko laureatki 10. edycji Nagrody. Nagrodę w tym roku otrzymała Barbara Elmanowska, autorka książki „Woliera”. Na rezydencję literacką w Vence we Francji pojedzie zaś Maciej Wnuk, autor zbioru opowiadań „Miejsca odległe”.
Wyróżnienie przyznawane jest za debiut prozatorski rozumiany jako pierwsza lub druga książka danego autora. Do tegorocznej edycji zgłoszono prawie 100 pozycji. Oceniała je kapituła, w skład której wchodzą wybitni literaturoznawcy, pisarze i krytycy, na czele z przewodniczącą Ewą Graczyk.
Jej zdaniem nagrodzona „Woliera” Barbary Elmanowskiej to wspaniale napisana, bardzo ważna książka o związkach miłosnych pomiędzy kobietami, które są przedstawione w sposób zarazem bardzo subtelny, jak i odważny.
– To książka narracyjnie i pisarsko nowatorska, a jednocześnie bardzo interesująca, bo oddaje świat emocji, przeżyć kobiet – powiedziała prof. Graczyk. Krytyczka zwróciła uwagę na nowatorstwo powieści, a jednocześnie na jej zakorzenienie w tradycjach prozy psychologicznej i społecznej.
Przełamując tabu
Zdaniem Elmanowskiej miłość między dwiema kobietami przez cały czas w Polsce jest tematem tabu. – Czytając książki o tematyce lesbijskiej, czułam pewien niedosyt. Dlatego chciałam napisać taką książkę, która by była pełnią doświadczenia, ale też bez coming outu, żeby to była książka, w której związek dwóch kobiet jest po prostu naturalny – powiedziała autorka.
Decyzją kapituły Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza przyznano również wyróżnienie w postaci miesięcznej rezydencji literackiej w Vence we Francji, gdzie w ostatnich latach swego życia mieszkał Gombrowicz. W tym roku przypadło ono Maciejowi Wnukowi za zbiór opowiadań „Miejsca odległe”.
Według członka kapituły nagrody Piotra Sadzika książka Wnuka w subtelny sposób przygląda się radykalnej rewolucji, która dzieje się na naszych oczach. – Rewolucji, w ramach której cyfrowa rewolucja technologiczna, zmiany klimatyczne odciskają się na wszystkich wymiarach naszego życia – zauważył Sadzik.
Zdaniem jurora takiego ujęcia tematu jak w „Miejscach odległych” bardzo brakuje w prozie i to nie tylko polskiej.
– W ostatnim czasie mówiliśmy o pewnego rodzaju analfabetyzmie technologicznym polskiej prozy, o tym, iż polska proza nie reaguje na te dziejące się teraz na naszych oczach procesy, także procesy globalne; ta książka ma taki globalny rozmach – zauważył Sadzik.
Historia nagrody
Nagroda Literacka im. Witolda Gombrowicza ustanowiona została przez samorząd Radomia w 2015 r. Organizatorami konkursu są: Prezydent Miasta Radomia i Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Honorowy patronat sprawuje Rita Gombrowicz.
W tym roku w gronie nominowanych do nagrody znaleźli się: Barbara Elmanowska za książkę „Woliera” (Wydawnictwo J), Joanna Mazur za „Ciepło-zimno” (Wydawnictwo Seqoja), Monika Muskała za „Rondo Rodeo” (wyd. Nisza), Katarzyna Sobczuk za książkę „Mała empiria” (wyd. Dowody) oraz Maciej Wnuk za zbiór opowiadań „Miejsca odległe” (Biuro Literackie).
Laureatka nagrody głównej otrzymała 40 tys. zł. Nagrody po 5 tys. zł dostali również nominowani.
W 2024 r. głównym laureatem był Grzegorz Bogdał, autor zbioru opowiadań „Idzie tu wielki chłopak”. Wyróżnienie w postaci miesięcznej rezydencji literackiej w Vence we Francji jury przyznało Katarzynie Groniec za książkę „Kundle”.